افکار عمومی در عصر مجازی
از موضوعات مهمی که یورگن هابرماس به آن می پردازد، عرصه عمومی است. در قرن هجدهم مصاحبت ها و همنشینی هایی در کافه ها، انجمن ها، سالن ها و ... شکل می گیرد که منجر به بحث و گفتگو و مواجهه نظرات مختلف با یکدیگر می شود و در واقع ارتباطی سازنده و منتقدانه و چالش برانگیز شکل می گیرد. این شکل گیری متأثر از گسترش وسایل ارتباط جمعی نیز بود و به این طریق افکار عمومی جدیدی به منصه ظهور رسید. به نظر هابرماس افکار عمومی جدید حاصل تأمل، بحث و نقد و در نهایت توافق فعالانه هستند. از طرف دیگر این افکار منتج شده از تأمل و بحث و نقد از راه های متفاوت بر حکومت می تواند اثرگذار باشد و خواستی عمومی را به حکومت تحمیل کند.
جهان کنونی به طور همه جانبه ای به شبکه های اطلاعات و ارتباطات پیوند خورده است. این اینهمانی با زندگی روزمره و ورودش به آن، تا حدی است که واژه هایی نو مانند دولت الکترونیک و ... به کارگرفته می شود که با این پدیده مرتبط هستند. افکار عمومی نیز مجزا از دیگر عواملی نیست که توسط شبکه های اطلاعاتی و ارتباطاتی احاطه شده است؛ احاطه ای که از بسیاری جهات مزیت محسوب می شود. در دوران کنونی افکار عمومی متأثر از رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی است و به بیانی دیگر رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی نقشی بسیارمهم و قابل توجه در شکل دهی به افکار عمومی دارند. رسانه های نوین و وسایل ارتباطی جدید نوع رابطه ای که میان افراد جامعه و هیئت حاکمه بوده است را تغییر داده اند و آن را از رابطه ای یکطرفه و یکسویه به رابطه ای دوطرفه و دوسویه تبدیل کرده اند و به این طریق این امر، افکار عمومی را به نیرویی اثرگذار در جامعه بدل کرده است.
بنابراین به عبارتی می توان گفت که فضای گفتگو با رشد وسایل ارتباطی جدید از فضای فیزیکی(کافه ها، سالن ها و ...) به فضای مجازی(شبکه های اجتماعی) منتقل شده است. شاید درست به نظر برسد که فضای مجازی از امتیازات مثبت فضای فیزیکی مانند حضور فیزیکی افراد در کنار هم بی بهره باشد اما امتیازات مثبتی که خود به وفور دارد نه تنها امتیازات مثبت فضای فیزیکی را جبران، که از آنها پیشی می گیرد. فضای مجازی در اکثر کشورها امکان دسترسی آسان و سریع افراد در سراسر یک کشور و حتی در سراسر جهان را فراهم آورده است و در کمترین زمان ممکن آرا و نظرات متفاوت در مورد هر رویدادی که برای عموم افراد دغدغه ایجاد کرده است را فراهم می کند و به بیانی در شکل گیری افکار عمومی نقش داشته و در نهایت در موارد قابل توجهی خواست افکار عمومی را به هیئت حاکمه تحمیل کرده است. بنابراین از مزیت هایی که فضای مجازی می تواند در پی داشته باشد حرکت به سوی جامعه ای دغدغه مند، با افکار عمومی قوی و مصم، و همینطور هیئت حاکمه ای مسئول و پاسخگو است.
